Uwagi Ordo Iuris do rozporządzenia ws. organizacji lekcji religii wysłane do MEN

· Rządowe Centrum Legislacji opublikowało projekt rozporządzenia Ministra Edukacji dotyczący organizacji lekcji religii i etyki od września 2025 r.

· Instytut Ordo Iuris przesłał do MEN uwagi do projektu rozporządzenia.

· Eksperci wskazali, że zapisy dotyczące marginalizacji lekcji religii i etyki zawarte w projekcie, budzą wątpliwości pod względem zgodności z artykułami Konstytucji oraz Konkordatu, a także uderzają w prawa rodziców.

UWAGI DO PROJEKTU ROZPORZĄDZENIA - LINK

Na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt rozporządzenia Ministra Edukacji, przewidujący ograniczenie, od września 2025 r., liczby lekcji religii do jednej tygodniowo oraz narzucający dyrektorom szkół konieczność umieszczania religii przed obowiązkowymi zajęciami edukacyjnymi w danym dniu lub po zakończeniu tych zajęć. Oprócz tego w projekcie doprecyzowano, że zasady dotyczące organizowania nauki religii i etyki w grupie międzyoddziałowej lub grupie międzyklasowej będą stosowane w przypadku organizacji nauki religii lub etyki w grupie międzyszkolnej lub w pozaszkolnym punkcie katechetycznym.

Jest to propozycja kolejnych zmian, które są niekorzystne dla uczniów uczęszczających na religię i etykę - po wyłączeniu przez Ministerstwo Edukacji Narodowej możliwości wliczania ocen z tych przedmiotów do średniej oraz po regulacjach ułatwiających tworzenie grup międzyklasowych, w których uczniowie różnych roczników uczyliby się religii lub etyki na jednych zajęciach.

Instytut Ordo Iuris przesłał do Ministerstwa Edukacji Narodowej uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach w wersji z dnia 30 września 2024 r. (numer w wykazie prac legislacyjnych Ministra Edukacji – 38). Eksperci Instytutu wskazali, że ograniczenie kompetencji i swobody lokalnej społeczności szkolnej w zakresie ustalania tygodniowego rozkładu zajęć jest niezgodne z wynikającą z preambuły Konstytucji RP zasadą pomocniczości, w myśl której „państwo nie powinno wykonywać zadań, które mogą być wykonywane w sposób bardziej efektywny przez mniejsze wspólnoty obywateli”. Wprowadzenie w formie rozporządzenia ograniczenia w zakresie organizacji lekcji religii i etyki, jako odnoszącego się do konstytucyjnego prawa do nauki oraz prawa do nauczania religii jako przedmiotu w szkole, jest sprzeczne z wymogami jakie Konstytucja stawia prawu ograniczającemu wolności i prawa człowieka.

Obowiązek organizowania lekcji religii i etyki przed rozpoczęciem lub po zakończeniu obowiązkowych zajęć edukacyjnych danego dnia budzi uzasadnione wątpliwości pod względem zgodności z art. 12 ust. 1 Konkordatu, zgodnie z którym naukę religii organizuje się w ramach planu zajęć szkolnych i przedszkolnych. Utrudnianie uczęszczania na zajęcia religii i etyki prowadzi do naruszenia konstytucyjnego prawa do nauki, a w przypadku zajęć religii – również wolności religii, przejawiającej się m.in. w wolności jej nauczania jako przedmiotu szkolnego. Sytuacja taka godzi również w prawo rodziców do wychowania dzieci wg własnych przekonań, w tym sferze nauczania i wychowania moralnego i religijnego oraz prowadzi do faktycznej dyskryminacji uczniów chcących uczęszczać na religię lub etykę. „Zmiana zasad organizacji lekcji religii wymaga – zgodnie z Konstytucją i ustawą o systemie oświaty – porozumienia między państwem a wspólnotami religijnymi. Minister Nowacka zaniechała prób osiągnięcia wymaganego prawem porozumienia. W związku z tym należy uznać, że podpisanie Rozporządzenia w projektowanym aktualnie brzmieniu stanowić będzie kolejny już delikt konstytucyjny” – podkreślił dr Łukasz Bernaciński z zarządu Instytutu Ordo Iuris.

Do 4 listopada włącznie trwają konsultacje społeczne. Swoje uwagi można zgłaszać poprzez formularz: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12390003/komentarz lub adres mailowy: [email protected]. Zachęcamy do przekazania ministerstwu Państwa uwag.